اموال و مالکیت در قانون مدنی
اموال و مالکیت در قانون مدنی
مواد قانونی مربوط به اموال و مالکیت در قانون مدنی
در این مقاله درباره ی مواد مربوط به اموال و مالکیت در قانون مدنی صحبت شده است.
در ادامه حق انتفاع مطرح شده است که به شخصی اجازه می‌دهد از مال دیگری استفاده کند، مثلاً در حالت‌هایی مانند حق اجاره یا استفاده از مالی که مالکیت آن به فرد دیگری تعلق دارد.
همچنین درباره ی شرایط و شیوه‌های لغو حق انتفاع، مسئولیت‌ها و حقوق منتفعان از جمله منتفع زمانی که از مال موضوع حق انتفاع سوءاستفاده می‌شود، بیان خواهیم کرد.
برای مشاوره حقوقی ملکی و بررسی امور مربوط به مالکیت و مواد قانونی مربوطه، شما می‌توانید با وکیل ملکی یاسا تماس بگیرید. آنها می‌توانند به شما راهنمایی حقوقی دقیق‌تری در این زمینه ارائه دهند و به شما کمک کنند تا بهترین تصمیمات را در مورد امور ملکی خود بگیرید.
اموال در قانون مدنی
انواع اموال در قانون مدنی
ماده ۱۱ – اموال بر دو قسم است:
- اموال منقول
- اموال غیرمنقول
اموال غیرمنقول
ماده ۱۲ – تعریف اموال غیرمنقول
اموال غیرمنقول به آنچه که امکان جابجایی آن از مکانی به مکان دیگر وجود نداشته باشد، بدون تضمین از خرابی یا ضرر برای خود مال یا مکان آن اشاره دارد، چه از طریق ویژگی‌های ذاتی یا به علت اقدامات انسانی که جابجایی آنها ممکن است به خرابی یا نقص خود مال یا مکان آن منجر شود.ماده ۱۳ – امثال زمین‌ها و ساختمان‌ها و…
اموالی مانند زمین‌ها، ساختمان‌ها، تجهیزات ثابت مانند لوله‌های آب، در صورتی که به‌طور عمومی جزء بنا شناخته شوند، به عنوان اموال غیرمنقول محسوب می‌شوند.
ماده ۱۴ – امثال آینه و پرده نقاشی و…
آینه‌ها، پرده‌های نقاشی، مجسمه‌ها و موارد مشابهی که به گونه‌ای در ساختمان یا زمین استفاده می‌شوند که جابجایی آنها ممکن است منجر به آسیب‌دهی به خود مال یا مکان آن شود، به عنوان اموال غیرمنقول محسوب می‌شوند.
ماده ۱۵ – ثمره و حاصل مادام که…
ثمره‌ها و محصولاتی که هنوز برداشت نشده‌اند به عنوان اموال غیرمنقول در نظر گرفته می‌شوند. اما در صورت برداشت بخشی از آنها، فقط آن بخش به عنوان اموال منقول در نظر گرفته می‌شود.
ماده ۱۶ – مطلق اشجار و…
اشجار، شاخه‌های آنها، نهال‌ها و قلمه‌هایی که هنوز بریده یا کنده نشده‌اند، به عنوان اموال غیرمنقول محسوب می‌شوند.
ماده ۱۷ – حیوانات و…
حیوانات و اشیاء مانند گاوها، ماشین‌آلات کشاورزی و ادوات زراعی و هر نوع مالی که برای کشاورزی استفاده می‌شود و به‌طور کلی هرگونه مالی که برای کشاورزی لازم و تخصیص داده شده باشد، به عنوان اموال غیرمنقول در نظر گرفته می‌شوند. همچنین، اشیاء مانند تلمبه‌ها یا حیواناتی که برای آبیاری مزرعه یا باغ اختصاص داده شده‌اند، نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
ماده ۱۸ – حق انتفاع از اشیاء…
حقوقی مانند حق انتفاع مانند حق عمری یا سکونت، یا حقوقی مانند حق عبور از مال دیگران، نیز به عنوان حقوق مرتبط با اموال غیرمنقول محسوب می‌شوند.
اموال منقوله
ماده ۱۹ – تعریف اموال منقوله
هر آن چیزی که بتوان آن را از مکانی به مکان دیگر منتقل کرد بدون آسیب دیدن به خود آن یا مکان آن، به عنوان اموال منقوله در نظر گرفته می‌شود.ماده ۲۰ – کلیه دیون و…
تمام بدهی‌ها از جمله قرض‌ها، مبالغ ناشی از فروش و اجاره، به عنوان اموال منقوله محسوب می‌شوند، حتی اگر این بدهی‌ها ناشی از اموال غیرمنقول باشند.
ماده ۲۱ – انواع کشتی‌ها و…
کشتی‌ها، قایق‌ها، وسایل نقلیه آبی، و همچنین کارخانه‌ها که مستقیماً جزو ساختمان‌ها نباشند، به عنوان اموال منقوله در نظر گرفته می‌شوند. اما توقیف برخی از این اشیاء ممکن است با توجه به اهمیت آنها و بر اساس مقررات خاص انجام شود.
ماده ۲۲ – مصالح بنائی مانند…
اموالی که مالک خاص ندارد
ماده ۲۳ – استفاده از اموال بدون مالک خاص
استفاده از اموالی که مالک خاصی ندارند، باید طبق قوانین مربوطه و معتبر باشد.
ماده ۲۴ – مالکیت طرق و شوارع…
هیچ کس نمی‌تواند طرق و شوارع عمومی و کوچه‌هایی که آخر آنها مسدود نیست را مالکیت کند.
ماده ۲۵ – اموال عمومی مانند…
هیچ کس نمی‌تواند اموالی که به طور عمومی استفاده می‌شوند مانند پل‌ها، کاروانسراها، مدارس قدیمی و میدان‌های عمومی را مالکیت کند. همچنین قنوات و چاه‌هایی که برای استفاده عمومی ساخته شده‌اند، نیز در این قاعده جای دارند.
ماده ۲۶ – اموال دولتی و مالکیت آنها
اموالی مانند قلاع، قصور، خندق‌ها، اسلحه، موزه‌ها، کتابخانه‌ها و امثال آنها که برای مصالح عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به عنوان اموال دولتی محسوب می‌شوند و قابل مالکیت خصوصی نیستند. همچنین اموالی که برای مصالح عمومی به ایالت یا شهر اختصاص داده شده باشند، نیز در این قاعده جای دارند.
ماده ۲۷ – اموالی که ملک اشخاص نیست
اموالی که به اشخاص معینی تعلق ندارند، می‌توانند تحت قوانین مربوطه مالکیت یا استفاده از آنها را بر عهده بگیرند. به این اموال، معروف به مباحات، اشاره می‌شود، مانند زمین‌های متروکه.ماده ۲۸ – اموال مجهول‌المالک
از اموالی که مالکی ندارند، با اذن حاکم یا مأذون از قبل او، برای کمک به فقرا استفاده می‌شود.
حقوق مختلفه که برای اشخاص نسبت به اموال حاصل می‌شود
ماده ۲۹ – انواع حقوقی مرتبط با اموال
- افراد می‌توانند انواع حقوقی مانند مالکیت (از جمله مالکیت عینی یا منفعت)
- حق انتفاع و حق ارتفاق به مال دیگران نسبت به اموال داشته باشند.
مالکیت در قانون مدنی
مالکیت در قانون مدنی در مواد قانونی زیر این چنین آمده است:
ماده ۳۰ – هر مالکی نسبت به مالکیت خود حق تصرف و انتفاع کامل دارد، مگر در مواردی که قوانین استثناءی برای آن وجود دارد.ماده ۳۱ – هیچ فردی نمی‌تواند بدون حکم قانونی، دیگری را از تصرف مالی که به او تعلق دارد، باز کند.
ماده ۳۲ – همه ثمرات و متعلقات مالی که به طور طبیعی یا ناشی از عملیات مالک به وجود آمده باشد، متعلق به مالک آن مال خواهد بود.
ماده ۳۳ – هر چیزی که از زمین حاصل شود، متعلق به مالک زمین است، مگر اینکه خود آن به صورت مستقل (اصله یا حبه) از زمین باشد، در این صورت متعلق به مالک اصله یا حبه خواهد بود.
ماده ۳۴ – تولیدات حیوانات متعلق به مالک مادر است، و هر کسی که مالک مادر شود، مالک تولیدات آن حیوانات نیز خواهد بود.
ماده ۳۵ – تصرف به عنوان دلیلی بر مالکیت است، مگر اینکه اثبات شود خلاف آن موجه است.ماده ۳۶ – تصرفی که از عدم وجود عنوان قانونی یا فعل قانونی ناشی شود، باطل خواهد بود.
ماده ۳۷ – اگر فردی که در حال حاضر تصرف دارد اقرار کند که مالکیت قبلی بر مالکیت او بوده است، او نمی‌تواند برای رد ادعای مالکیت دیگری به تصرف خود استناد کند، مگر اینکه اثبات کند که ملک به طور معتبر و قانونی به او انتقال یافته است.
ماده ۳۹ – هر ساختمان و درختی که بر زمین واقع شده و هر ساختمان و حفره‌ای که در زیرزمین باشد، متعلق به مالک زمین است، مگر اینکه موارد مخالف اثبات شود.
حق انتفاع در قانون مدنی
ماده ۴۰ – حق انتفاع در قانون مدنی به امکان یک فرد برای استفاده از مالی که مالکیت آن به فرد دیگری تعلق دارد، گفته می‌شود.حق انتفاع در عمری و رقبی و سکنی
ماده ۴۱ – حق انتفاع عمری زمانی است که به موجب قراردادی بین مالک و شخص دیگری برای مدت عمر خود یا عمر شخص دیگری برقرار می‌شود.
ماده ۴۲ – حق انتفاع رقبی زمانی است که برای یک مدت معین توسط مالک برقرار می‌شود.
ماده ۴۳ – اگر حق انتفاع شامل سکونت در مسکنی باشد، آن را حق سکنی یا سکنت می‌نامند، و این حق ممکن است به صورت عمری یا رقبی برقرار شود.
ماده ۴۴ – اگر مدت حق انتفاع مشخص نشده باشد، حق انتفاع برای همیشه باقی می‌ماند و تا زمان فوت مالک ادامه خواهد داشت، مگر اینکه مالک قبل از فوت خود از این حق انصراف دهد.
ماده ۴۵ – در صورتی که حق انتفاع تنها درباره افرادی که در زمان ایجاد حق انتفاع وجود داشته‌اند، برقرار شود، می‌تواند برای افرادی که در زمان ایجاد حق انتفاع وجود نداشته‌اند نیز ادامه یابد و تا زمان حیات صاحبان حق انتفاع ادامه دارد و پس از فوت آنها، حق انتفاع منقضی می‌شود.
ماده ۴۶ – حق انتفاع تنها برای مالی برقرار می‌شود که به طور عینی قابل استفاده باشد، بدون در نظر گرفتن اینکه مال مزبور منقول یا غیرمنقول و مشترک یا مفروز باشد.
ماده ۴۷ – در حق انتفاع، صرفاً برقراری توافقی که به شرایط معتبر نیاز دارد، کافی است.
ماده ۴۸ – منتفع موظف است از مالی که موضوع حق انتفاع است، به نحو قانونی استفاده کند و آن را حفاظت کرده و نابود یا واگذار نکند.ماده ۴۹ – هزینه‌های مربوط به نگهداری مالی که موضوع حق انتفاع است، بر عهده منتفع نیست مگر اینکه برعکس توافق شده باشد.
ماده ۵۰ – اگر مالی که موضوع حق انتفاع است بدون توسل به تصرف یا ترک آن تلف شود، مسئولیت آن بر عهده منتفع نیست.
ماده ۵۱ – حق انتفاع در موارد زیر لغو می‌شود:
- پس از انقضای مدت تعیین شده
- در صورت تلف مالی که موضوع حق انتفاع است
ماده ۵۲ – منتفع مسئول است اگر:
- از مال موضوع حق انتفاع سوءاستفاده کند
- شرایط مقرره توسط مالک رعایت نشود و این تخلف منجر به آسیب به مال موضوع حق انتفاع شود.
ماده ۵۳ – انتقال مالیت از طرف مالک به فرد دیگری باعث ابطال حق انتفاع نمی‌شود، مگر اینکه فرد متقاضی از عدم اطلاع داشته باشد که حق انتفاع به شخص دیگری تعلق دارد، در این صورت فرد متقاضی حق فسخ معامله را دارد.
ماده ۵۴ – سایر ویژگی‌های حق انتفاع باید به گونه‌ای باشد که با توافق یا عرف و عادت توسط مالک تعیین شود.
