تقسیم نامه ارث و نحوه تنظیم آن چگونه است؟
تقسیم نامه ارث چیست؟
تقسیم‌نامه ارث یک سند حقوقی است که در زمان فوت یک فرد، به منظور توزیع دارایی‌ها و اموال او میان وراث ایجاد می‌شود. این سند به تفصیل مشخص می‌کند که هر ورثه چه مقداری از اموال و دارایی‌ها را به ارث میبرد و چگونه تقسیم بندی می‌شود.
شرایط تنظیم تقسیم‌نامه ارث اساساً برای جلوگیری از اختلافات و نزاعات میان وراث تدوین می‌شوند.
برخی از شرایط مهم در تنظیم تقسیم‌نامه ارث عبارتند از:
رضایت وراث
تمامی وراث باید با رضایت و توافق کامل در مورد تقسیم ارث باشند. این اطمینان حاصل می‌کند که هر کدام از وراث در فرآیند تصمیم‌گیری شرکت داشته و اعتراضاتی پیش نیاید.
عدم وجود شخص محجوری
هیچ کدام از وراث نباید در محجوریت یا شرایطی باشند که مختلف قوانین و مقررات ارثی برای آن‌ها صدق نکند.
اهلیت کامل
تمامی وراث باید اهلیت کامل برای دریافت و مدیریت اموال ارثی را داشته باشند.
رعایت قوانین و مقررات
تقسیم‌نامه باید با قوانین و مقررات مربوط به ارث و مالکیت در کشور مربوطه سازگار باشد تا اعتبار حقوقی داشته باشد.
مقاله حاضر نیز به بررسی مدارک و هزینه‌های مرتبط با تنظیم تقسیم‌نامه ارث می‌پردازد و در ادامه، یک نمونه متن و فایل دانلود این تقسیم‌نامه را ارائه می‌دهد تا افراد بتوانند با استفاده از آن، به شیوه صحیحی این فرآیند را انجام دهند.
بنابراین، پرسش اینکه شرایط تقسیم‌نامه ارث چیست و چگونه می‌توان آن را تنظیم کرد، یکی از پرسش‌های متداول افرادی است که به تازگی مورث خود را از دست داده‌اند و می‌خواهند با تنظیم این تقسیم‌نامه، به تقسیم ترکه از متوفی میان خود بپردازند.
در این بخش از مقاله، قصد داریم به تفصیل در مورد شرایط تقسیم‌نامه ارث توضیح دهیم و سپس به بررسی نحوه تنظیم آن بپردازیم. برای درک بهتر شرایط تقسیم‌نامه ارث، ماده ۳۱۳ قانون امور حسبی را به عنوان مرجع قرار داده‌ایم که به این ترتیب آن را مد نظر گرفته‌ایم.
بنا به ماده ۳۱۳ مذکور:
در صورتی که تمام ورثه و اشخاصی که در ترکه شرکت دارند، حاضر و رشید باشند، به هر نحوی که بخواهند، می‌توانند ترکه را مابین خود تقسیم نمایند؛ لیکن اگر مابین آن‌ها محجور یا غائب باشد، تقسیم ترکه توسط نمایندگان آن‌ها، در دادگاه به عمل می‌آید.
در صورت مراجعه به دفاتر اسناد رسمی برای تنظیم تقسیم‌نامه ارث به صورت رسمی، وراث باید از مدارکی همچون گواهی حصر وراثت و مدارک هویتی اعم از کارت ملی و شناسنامه برخوردار باشند. هزینه این امر نیز باید پرداخت گردد.
مزایای تقسیم نامه ارث
برخی از مزایای این سند حقوقی عبارتند از:
کنترل کامل بر توزیع وراثت
تقسیم نامه به فرد فوت کننده امکان می‌دهد که قوانین و شرایط خاصی را برای توزیع دارایی‌ها و وراثت‌ها در زمان فوت خود تعیین کند. این امر باعث می‌شود که شخص متوفی از اینکه دارایی‌های وی به تقسیم بین وراثت‌بردارانش برسد، به دقت و به تطابق با میل خود مطمئن شود.
کاهش احتمال اختلافات خانوادگی
با وجود تقسیم نامه، احتمال وقوع اختلافات خانوادگی و دعاوی حاکمیت بر مالکیت و دارایی‌ها به شدت کاهش می‌یابد. این سند حقوقی به عنوان یک راهنما با دستورالعمل‌های واضح و دقیق در خصوص توزیع دارایی‌ها عمل می‌کند و از ایجاد ابهامات و اختلافات جلوگیری می‌کند.
احترام به اراده فرد متوفی
تقسیم نامه به فرد متوفی این امکان را می‌دهد که اراده خود را در مورد توزیع دارایی‌ها و خصوصیاتش پس از فوت اعلام کند. این امر باعث می‌شود که ارزش‌ها و نظرات فرد در مورد خانواده و اموالش به احترام بگذارد و بر اساس میل خود عمل کند.
برای تهیه یک تقسیم نامه معتبر و قانونی، ابتدا بهتر است به یک وکیل متخصص در زمینه تقسیم وراثت مراجعه کنید.
وکیل می‌تواند شما را در مورد قوانین و مقررات مربوط به تقسیم وراثت راهنمایی کند و به شما کمک کند تا یک تقسیم نامه معتبر تهیه کنید.سپس، دارایی‌ها و خصوصیاتی که قصد دارید در تقسیم نامه ذکر شوند را مشخص کنید. در نهایت، با کمک وکیل، یک سند تقسیم نامه رسمی و قانونی تهیه کنید که تمام مقررات و دستورالعمل‌های مربوط به تقسیم وراثت و توزیع دارایی‌ها را شامل شود.
هزینه دریافت تقسیم نامه با توجه به نحوه دریافت آن شامل هزینه دفاتر اسناد رسمی یا پیگیری پرونده در دادگاه می‌شود.این هزینه معمولاً بر اساس تعرفه حق التحریر دفاتر اسناد رسمی محاسبه می‌شود و ممکن است با توجه به نوع دارایی‌ها تغییر کند. هزینه دریافت تقسیم نامه از دادگاه ممکن است بیشتر از هزینه در دفاتر اسناد رسمی باشد و متغیرهای مختلفی را در بر بگیرد.
تنظیم تقسیم نامه ارث
ارث، به عنوان یک نقطه حساس در حوزه حقوقی، نیازمند تنظیم مستند و معتبر توافقات میان وراث می‌باشد.
در این مقاله، به بررسی شرایط و مراحل تنظیم تقسیم نامه ارث به صورت رسمی و مستند خواهیم پرداخت.
شرایط تنظیم تقسیم نامه ارث
برای تضمین اعتبار و اثر حقوقی تقسیم نامه ارث، باید به شرایط زیر توجه کرد:
عدم وجود محدودیت اجتماعی یا حقوقی
هیچ یک از وراث نباید در وضعیت محجوری یا محدودیت حقوقی قرار داشته باشند.
رضایت و توافق تمامی وراث
همه وراث باید با رضایت و در اهلیت کامل باشند و به صورت متفقین نسبت به تقسیم ارث اقدام نمایند.
توجه به قوانین و مقررات
تقسیم نامه باید با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تنظیم شود.
مراحل تنظیم تقسیم نامه ارث
برای تنظیم تقسیم نامه ارث به صورت مستند، مراحل زیر را دنبال کنید:
ثبت نام در سامانه مربوطه
در سامانه ثنا ثبت نام کرده و اطلاعات شخصی خود را وارد نمایید.
آماده‌سازی مدارک
گواهی انحصار وراثت و دادخواست خلع ید مشاعی را به صورت کامل و دقیق آماده کنید.
مراجعه به دفتر خدمات قضایی
به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و تقسیم نامه ارث را به صورت رسمی ثبت نمایید.
با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و استفاده از این راهنما، می‌توانید به صورت مستند و رسمی تقسیم نامه ارث خود را تنظیم نمایید.
نحوه نوشتن و تنظیم تقسیم نامه ارث
در این بخش، به نحوه نوشتن و تنظیم تقسیم نامه ارث پرداخته و روش‌های مختلف آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تقسیم نامه دستی
در این روش، وراث یا وکیل قانونی آن‌ها، در یک جلسه گرد هم می‌آیند و تقسیم نامه را به صورت دستی تنظیم می‌کنند. در این سند، مشخصات تمام وراث اعم از نام و نام خانوادگی، نسبت با متوفی، شماره ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد و محل سکونت درج می‌شود.
سپس، در بخش مربوط به تقسیم، جزئیات ماترک با ریز توضیحات نوشته می‌شود و در بخش قدر السهم ناشی از تقسیم، میزان سهم الارث هریک از وراث از ماترک متوفی، درج می‌گردد. در انتها، شرایط مربوط به تقسیم نامه ارث آورده شده و تمامی وراث یا وکیل‌هایشان، زیر تقسیم نامه امضا می‌کنند.
تقسیم نامه رسمی با مراجعه به دفتر اسناد رسمی
در این روش، وراث یا وکیل‌های آن‌ها به دفتر اسناد رسمی مراجعه می‌کنند و با تحویل مدارکی چون گواهی حصر وراثت، اصل یا کپی برابر اصل وکالت‌نامه وکیل وراث، مدارک هویتی وراث و… اعلام توافق خود بر میزان سهم هریک از وراث از ترکه متوفی را درخواست می‌کنند.
دفتردار، اسامی تمام تقسیم‌کنندگان، مورد تقسیم، میزان سهم هریک از وراث بر اساس توافق آن‌ها از ترکه و شروط مورد نظر را در تقسیم نامه رسمی، درج کرده و سپس این سند را امضا و اثر انگشت وراث را زیر آن ثبت کرده و یک نسخه از آن را به وراث تحویل می‌دهد.
توجه داشته باشید که در صورت توافق وراث، ممکن است از حصه قانونی و شرعی نسیت منحرف شده و سهم دختران و پسران یا همسر متوفی با توافق وراث، متغیر باشد.
مدارک لازم برای تنظیم تقسیم نامه ارث
گواهی انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت یکی از مهمترین مدارک است که نشان دهنده حصر وراثت از جانب مراجع قانونی می‌باشد. این گواهی معمولاً توسط دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شود.
مدارک هویتی
کارت ملی و شناسنامه تمامی وراث باید به صورت اصلی و یا کپی برابر اصل همراه باشد. این مدارک مشخصات هویتی وراث را شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی و سایر اطلاعات مربوطه نشان می‌دهند.
وکالت‌نامه
وکالت‌نامه رسمی از شخص یا وکیلی که نقش وکالت برای تنظیم تقسیم نامه ارث دارد، لازم است. این وکالت‌نامه باید تایید شده و معتبر باشد.
فیش واریز هزینه
در صورتی که وراث تصمیم دارند به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و تقسیم نامه ارث رسمی را تهیه کنند، باید هزینه های مربوط به این خدمات را واریز کنند. فیش واریز هزینه باید به عنوان اثبات پرداخت هزینه درخواستی به همراه مدارک دیگر تحویل داده شود.توجه داشته باشید که این مدارک ممکن است بسته به شرایط محلی و قوانین مربوطه تغییر کنند. بهتر است با یک وکیل انحصار وراثت مشاوره نموده و مطمئن شوید که تمامی مدارک مورد نیاز به درستی تهیه شده‌اند.
هزینه تنظیم تقسیم نامه ارث
هزینه تنظیم تقسیم نامه ارث رسمی، که به صورت سالانه تغییر می‌کند، بر اساس نرخ روز محاسبه می‌شود. در حال حاضر، هزینه تنظیم تقسیم نامه ارث برای هریک از اموال منقول و غیر منقول، به مبلغ ۱۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود. این مبلغ به عنوان هزینه تنظیم تقسیم نامه برای هر دارایی تعیین شده است.
در مقابل، تقسیم نامه ارث به صورت دست نویس و عادی هیچ هزینه‌ای ندارد. این گزینه به افراد این امکان را می‌دهد تا به صورت خودسرانه و بدون نیاز به پرداخت هزینه‌های رسمی، تقسیم نامه ارث خود را تنظیم کنند.
در نهایت، هر فرد باید بر اساس نیازها و ترجیحات خود، انتخاب کند که آیا به صورت رسمی با پرداخت هزینه‌ها اقدام به تنظیم تقسیم نامه ارث می‌کند یا از گزینه دست نویس و بدون هزینه استفاده می‌کند.
نمونه متن تقسیم نامه ارث
مواردی که شامل می شود:
- مشخصات تقسیم‌کنندگان
- مشخصات مورد تقسیم
- میزان سهم هر یک از ورثه از مورد تقسیم
- امضای ورثه
- امضای شهود
این موارد تقسیم نامه ارث تنها به عنوان یک راهنما ارائه شده است و برای تقسیم نامه واقعی، مشاوره حقوقی حتماً توصیه می‌شود.
